Krynica - historia naszego miasta

Krynica - historia naszego miasta

Historia i rozwój miasta w znacznej mierze wiążą się z bogactwami wód mineralnych, które są największym skarbem Krynicy i oklic. Pierwsze wzmianki o Krynicy pochodzą z XVI w.

Dokładnie w 1547r. biskup Maciejewski nadał prawo założenia sołectwa Krzenycze Dankowi z Miastka (obecnie Tylicz). W tym czasie jeszcze jako wieś należała do tzw. Kresu Muszyńskiego będącego własnością biskupów krakowskich.

Podstawą rozwoju w okresie późniejszym związane było z odkryciem w XVIIw. leczniczych wód mineralnych. W 1793 r. austriacki urzędnik Franciszek Stix von Saunbergen z zamysłem stworzenia uzdrowiska zakupił ziemię ze źródłem wody mineralnej. To właśnie w tym czasie powstawały pierwsze domy zdrojowe – m.in. zbudowany w 1794r. “Mały domek”, który od 1804r. udostępniał pierwsze kąpiele zdrowotne, natomiast w 1807r. Krynica-Zdrój uzyskała (nadaną urzędowo) oficjalną nazwę zdroju kąpielowego.
Dynamiczny rozwój miasta przypada jednak dopiero na lata po 1856 roku dzięki działalności Józefa Dietla – profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, uznawanego za ojca polskiej balneologii. Dzięki działalności Profesora już od 1858r. zaczęto w Krynicy stosować kąpiele borowinowe. Na okres ten przypadło powstanie najbardziej znanych obiektów znajdujących się w Krynicy – takich jak: Stare Łazienki Mineralne, Stare Łazienki Borowinowe, Dom Zdrojowy, drewniana Pijalnia Główna z deptakiem i Teatr Modrzewiowy.

Krynica, Pijalnia, stare zdjęcie,
Krynica Zdrój pijalnia wód mineralnych – archiwalne zdjęcie

W 1876r. zakończono budowę linii kolejowej do Muszyny, którą przedłużono w 1911r. do Krynicy-Zdroju, co w dużej mierze ułatwiło dojazd do tego, wówczas już cenionego, uzdrowiska. W końcu wieku XIX Krynica-Zdrój była już bardzo modnym i elitarnym kurortem, gdzie dobrze było się pokazać (przyjeżdżali tu m.in. J. Matejko, A. Grottger, H. Sienkiewicz, J.I. Kraszewski).

Rok 1889 jest szczególnie ważny w historii Krynicy, wówczas uzyskała prawa miejskie.

Natomiast późniejsze lata jeszcze tylko umacniały pozycję uzdrowiska na mapie Polski, a jej uroki i wyjątkowy klimat docenili również W. Rejmont, J. Tuwim, K.I. Gałczyński, J. Kiepura.

Krynica, Nowe Łazienki Mineralne
Krynica Zdrój Nowe Łazienki Mineralne archiwalne

Po I wojnie światowej odnowiono wiele obiektów i wybudowano również kilka nowych np. Nowe Łazienki Mineralne, pensjonat Lwigród, Nowy Dom Zdrojowy.

Krynica, Deptak
Krynica Zdrój – Deptak – Stary Dom Zdrojowy, Muszla Koncertowa -zdjęcie archiwalne

W tym czasie zbudowano także schronisko na Jaworzynie Krynickiej i kolejkę na Górę Parkową, stadion zimowy oraz tor saneczkowy. Poza czysto uzdrowiskowym obliczem, Krynica-Zdrój stawała się w tym czasie również znanym ośrodkiem sportów zimowych. Wystarczy wymienić, iż odbyły się tu m.in. Mistrzostwa Europy w saneczkarstwie i Mistrzostwa Świata w hokeju na lodzie.

Krynica, kolejka linowa, Góra Parkowa
Krynica – Kolejka na Górę Parkową – na starych fotografiach (14)

Druga wojna światowa i okres okupacji przerwały rozwój uzdrowiska.

Po wojnie nastąpiła rozbudowa kurortu, powstały bardzo nowoczesne na ówczesne czasy sanatoria branżowe, zakład przyrodoleczniczy, Pijalnia Główna z salą koncertową, korty tenisowe, boiska.